ویزا شنگن
ویزا ایتالیا
ویزا فرانسه
ویزا اسپانیا
ویزا آلمان
ویزا کانادا
ویزا آمریکا
ویزا ژاپن
طبق آمار غیررسمی، در سال گذشته حدود ۱۰ هزار پزشک و متخصص کادر درمان تصمیم گرفتند از ایران مهاجرت کنند
مهاجرت متخصصان پزشکی از ایران در حال گسترش است و به رده های بالاتر جامعه پزشکی ایران رسیده است. در آخرین تحولات جامعه پزشکی، مشاهده می‌شود که تمایل متخصصان به مهاجرت، از پزشکان عمومی بیشتر شده است. این امر در شرایطی رخ می‌دهد که خروجی پزشکان پس از دوران همه گیری کرونا و محدودیت‌های سفر، دو برابر شده است. تخمین زده می‌شود که تعداد پزشکان و پرستارانی که از کشور خارج شدند، بین 6 تا 10 هزار نفر متغیر باشد. این عدد به دلیل عدم انتشار آمار توسط نهادهای ذیربط رسمی و دقیق نیست.
بر اساس گزارشی از روزنامه دنیای اقتصاد، مهاجرت در حوزه پزشکی هر روز ابعاد جدیدی می‌گیرد. در جریان آخرین تحولات جامعه پزشکی، تمایل متخصصان به مهاجرت از پزشکان عمومی به بالا برده شده است. این وقوع در زمانی رخ می‌دهد که تعداد خروجی پزشکان پس از دوره کرونا و محدودیت‌های سفر، دو برابر شده است. تخمین زده می‌شود که تعداد پزشکان مهاجر بین 6 تا 10 هزار نفر است. همچنین، این عدم قطعیت به دلیل عدم انتشار آمار توسط نهادهای رسمی وجود دارد.
مهاجرت متخصصان پزشکی روند افزایشی دارد و در حال حاضر، تعداد پزشکان و پرستارانی که سال گذشته از کشور خارج شده‌اند، بیش از 10 هزار نفر است. این در حالی است که قبل از این، خروج و مهاجرت پزشکان در دسته‌ی پزشکان عمومی بیشتر بوده است. اما اکنون، متخصصان نیز به مهاجرت روی آورده‌اند و تعداد خروجی آنها افزایش یافته است. همچنین، متوسط سن متقاضیان نیز در این بین افزایش یافته است. به همین ترتیب، صنعت پزشکی در کشور با چالش‌هایی روبرو است و خدمات پزشکی در تعداد و کیفیت خود کاسته می‌شود. در واقع، پرورش پزشکان متخصص در طول 5 تا 10 سال آینده متوقف شده است و از طرفی، صندوق‌های تخصصی که قبلاً برای آنها در دسترس بودند، در سال گذشته خالی مانده‌اند. بدین ترتیب، تامین نیروی متخصص پزشکی در آینده با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود. همچنین، برخی از پزشکان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، به وضعیت نگران‌کننده تعداد و پراکندگی متخصصان در شهرستان‌ها و شهرهای کوچک اشاره کرده‌اند.
با توجه به گزارشی که مجله «دنیای اقتصاد» در اواخر ماه شهریور سال 1401 در نقد مهاجرت متخصصان پزشکی ایرانی منتشر کرد، در عرض یک سال، 160 متخصص قلب به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند. همچنین، در همین مدت، 30 هزار نفر از کادر درمان درخواست “حسن سابقه” یا عدم داشتن سوابق منفی را از دانشگاه‌های علوم پزشکی داشته‌اند. به همین ترتیب، در چهار سال گذشته، حدود 16 هزار پزشک عمومی از کشور خارج شده‌اند. این آمار و ارقام در گذشته مورد انتقاد سازمان نظام پزشکی قرار گرفته است، اما به نظر می‌رسد که این آمارها دور از واقعیت نبوده‌اند.
در سال‌های اخیر، آلمان با کمبود نیروی کار ماهر در برخی صنایع و قسمت‌های اقتصادی روبه‌رو شده است.
آلمان به نیروی انسانی در مهندسی (برق، مکانیک و صنایع)، علوم کامپیوتر،در هفته گذشته، دکتر منصور جعفری نمین، رئیس شورای هماهنگی نظام پزشکی کشور، اعلام کرد که در سال گذشته بیش از 800 ماما از کشور خارج شده‌اند. اصلی‌ترین دلیل مهاجرت این پرسنل پزشکی، مسائل اقتصادی است. به همین دلیل، وی از دولت و مجلس درخواست کرده است تا با تأمین شغل و درآمد مناسب و ایجاد امنیت شغلی، جلوی خروج این سرمایه‌های ملی را بگیرند. به هر حال، او معتقد است که جایگاه واقعی ماماها در اجرای طرح پزشک خانواده و تیم سلامت خانواده شناخته نشده است. رئیس شورای هماهنگی نظام پزشکی کشور همانند سایر گروه‌های پزشکی، باور دارد که مشکلات اقتصادی ریشه در مهاجرت پزشکان دارد و لازم است دستمزد و قیمت تمام شده از هم جدا شوند. اما این موضوع در قانون تعرفه پزشکی مورد توجه قرار نگرفته است و به همین دلیل سازمان نظام پزشکی کشور مخالفت صریح خود را با تعرفه اعلامی اعلام کرده و از طریق دولت و مجلس در پی اصلاح تعرفه است.
مهاجرت متخصصان پزشکی از مهاجرت پزشکان عمومی سبقت گرفته است
مهاجرت در همه رشته‌ها یک گزینه مناسب نیست. در واقع، همه کشورها آمادگی واقعی برای پذیرش مهاجران را ندارند. در حوزه پزشکی، اگرچه کشورهای آمریکا و اروپا میزبان خوبی برای پزشکان بودند، اما هیچگاه میزبانی آنها در همان سطح و جایگاهی که در ایران داشتند نبود. به همین دلیل، تمایل پزشکان به مهاجرت کاهش یافت، به خصوص زمانی که برای تخصص مجدد خود نیاز به تحصیلات و آموزش داشتند که برای همه سنین مناسب نبود. به عبارت دیگر، در هنگامی که فرد باید درآمد کسب کند، به خصوص به عنوان یک مهاجر، باید دوباره درس‌های عمومی و تخصصی را بگذراند. با این حال، پرستاران، ماماها و پزشکان عمومی قبلاً در لیست مهاجرت بودند. مشکل زبان و مدارک زبان برای پزشکان سخت نبود، اما در سال‌های اخیر، شرایط هر دو کشور میزبان و مهاجر تغییر کرده است. شیوع کووید-19، کمبود نیروی درمانی در سراسر جهان، باعث شده است که کشورها بهترین شرایط پذیرش برای این گروه را ایجاد کنند و حتی تسهیلاتی را برای آنها فراهم آورند. همچنین، شرایط اقتصادی نامناسب و کمبود فرصت در کشور مبدأ، باعث شده تا پزشکان به این فرصت استقبال کنند. آخرین آمار رسمی منتشر شده برای سال 1398 است که با شروع شیوع کرونا به
روز شده است. در آن سال، 3 هزار نفر مهاجرت کرده بودند. این اطلاعات توسط دکتر پاکمهر، نماینده مجلس اعلام شد و نگرانی او را نیز برانگیخت. در گفت‌وگو با “دنیای اقتصاد”، دکتر رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی کشور، اعلام کرد که ارقام دقیق مربوط به مهاجرت پزشکان محرمانه است، اما تعداد خروجی‌ها حداقل دو برابر این ارقام است.
یک پزشک متخصص که به نام مستعار دکتر “میم” معروف است، می‌گوید: “تا پایان سال 98، تعداد 3 هزار پزشک مهاجرت کرده بودند. اما در سال 1400، تعداد 5 هزار پزشک مهاجرت کرده‌اند.” بنابراین، به طور کلی 8 هزار پزشک در تمام دوران تا پایان سال 1400 مهاجرت کرده‌اند. او با توجه به مهاجرت جامعه پرستاری نیز اظهار می‌کند که تا پایان سال 1400، حدود 10 هزار نفر پرستار ممکن است مهاجرت کنند. او تأکید می‌کند که روند افزایشی مهاجرت پزشکان از سال 96 آغاز شده است و می‌گوید: “در حوزه پزشکی و برای پزشکان تحت نظارت سازمان نظام پزشکی کشور، ما شاهد افزایش در دریافت حسن سابقه انتظامی خارجی یا good standing، حداقل دو برابر نسبت به سال 1398 بوده‌ایم.” با توجه به این وضعیت، می‌توان پیش‌بینی کرد که اگر سال 98 به عنوان مرجع در نظر گرفته شود، حدوداً 6 هزار پزشک مهاجرت کرده یا good standing گرفته‌اند و اگر سال 1400 مرجع باشد، حدوداً 10 هزار پزشک در سال گذشته مهاجرت کرده یا good standing گرفته‌اند.